Czę¶ć poprzednia – Powrót do pierwszej strony
Uwaga: je¶li widzisz kwadraciki zamiast symboli: f́, ȯ, ȵ, ɛ, t͇, y̨, ɨ̃, ʦ̑, zapoznaj się z tre¶ci± tej strony. Aby obejrzeć wszystkie użyte tu symbole, musisz mieć zainstalowany font Code2000, Code2001, Code2002 lub TITUS Cyberbit Basic. Inne fonty Unicode, w tym Arial Unicode i Lucida Sans Unicode, nie zawieraj± wszystkich potrzebnych glifów.
W poniższej tabeli zestawiono litery narodowe używane w polskiej ortografii, jak również symbole używane w transkrypcji fonologicznej i fonetycznej dla zapisu języka polskiego w alfabecie slawistycznym (AS) i w systemie IPA. Podano także kody Unicode symboli w systemie dziesiętnym i szesnastkowym. Pominięto symbole nieliterowe, znaki interpunkcyjne, § itd.
| Kod | Znaczenie | ||
|---|---|---|---|
| 10 | 16 | ||
| znaki międzynarodowe w pisowni polskiej | |||
| A | 65 | U+0041 | samogłoska centralna niska [a] (między spółgłoskami miękkimi przednia niska [ä]) |
| a | 97 | U+0061 | |
| B | 66 | U+0042 | dĽwięczna zwarta wargowa [b], spalatalizowana [b′] (przy upodobnieniu także [p]) |
| b | 98 | U+0062 | |
| C | 67 | U+0043 | bezdĽwięczna afrykata zębowa [c], spalatalizowana [c′], [ć] (przy upodobnieniu także [ʒ]), ch [x x́ γ], cz [č ǯ č′] |
| c | 99 | U+0063 | |
| D | 68 | U+0044 | dĽwięczna zwarta zębowa [d], spalatalizow. [d′], [t ḍ]; dz [ʒ ʒ́ dz ʒz c], dż [ǯ č ǯ′ ḍľ ǯľ], dĽ [ʒ́ ć dĽ ʒ́Ľ] |
| d | 100 | U+0064 | |
| E | 69 | U+0045 | samogłoska przednia ¶rednia [e] (między spółgłoskami miękkimi ¶redniowysoka [ė]) |
| e | 101 | U+0065 | |
| F | 70 | U+0046 | bezdĽwięczna szczelinowa wargowo-zębowa [f], spalatalizowana [f′] (przy upodobnieniu także [v]) |
| f | 102 | U+0066 | |
| G | 71 | U+0047 | dĽwięczna zwarta welarna [g] lub prewelarna [ǵ] (przy upodobnieniu także [k]) |
| g | 103 | U+0067 | |
| H | 72 | U+0048 | bezdĽwięczna szczelinowa welarna [x] lub prewelarna [x́] (także [γ]); w wym. kresowej [γ γ́ x] lub [ɦ ɦ′ h] |
| h | 104 | U+0068 | |
| I | 73 | U+0049 | samogłoska przednia wysoka [i], [j], [ji] (po samogł.), zmiękczenie spółgłoski poprzedzaj±cej |
| i | 105 | U+0069 | |
| J | 74 | U+004A | półsamogłoska palatalna [j] |
| j | 106 | U+006A | |
| K | 75 | U+004B | bezdĽwięczna zwarta welarna [k] lub prewelarna [ḱ] (przy upodobnieniu także [g]) |
| k | 107 | U+006B | |
| L | 76 | U+004C | dzi±słowa boczna [l], spalatalizowana [l′] |
| l | 108 | U+006C | |
| M | 77 | U+004D | nosowa wargowa [m m̦], spalatalizowana [m′] |
| m | 109 | U+006D | |
| N | 78 | U+004E | nosowa zębowa [n] lub dzi±słowo-podniebienna [ń] (przy upodobnieniu także [n̦ ṇ ŋ́ ŋ w̃]) |
| n | 110 | U+006E | |
| O | 79 | U+004F | samogłoska tylna ¶rednia zaokr±glona [o] (między spółgł. miękkimi ¶redniowysoka [ȯ]) |
| o | 111 | U+006F | |
| P | 80 | U+0050 | bezdĽwięczna zwarta wargowa [p], spalatalizowana [p′] (przy upodobnieniu także [b]) |
| p | 112 | U+0070 | |
| Q | 81 | U+0051 | tylko w wyrazach obcego pochodzenia |
| q | 113 | U+0071 | |
| R | 82 | U+0052 | wibrant dzi±słowy [r r̦], spalatalizowany [r′]; rz [ľ ą rz] |
| r | 114 | U+0072 | |
| S | 83 | U+0053 | bezdĽwięczna szczelinowa zębowa [s], spalatalizowana [s′], [¶] (przy upodobnieniu także [z]); sz [ą ľ] |
| s | 115 | U+0073 | |
| T | 84 | U+0054 | bezdĽwięczna zwarta zębowa [t], spalatalizowana [t′] (przy upodobnieniu także [d ṭ]) |
| t | 116 | U+0074 | |
| U | 85 | U+0055 | samogłoska tylna wysoka zaokr±glona [u], między miękkimi [ü], półsamogłoska [w] |
| u | 117 | U+0075 | |
| V | 86 | U+0056 | tylko w wyrazach obcego pochodzenia |
| v | 118 | U+0076 | |
| W | 87 | U+0057 | dĽwięczna szczelinowa wargowo-zębowa [v], spalatalizowana [v′] (przy upodobnieniu także [f]) |
| w | 119 | U+0077 | |
| X | 88 | U+0058 | tylko w wyrazach obcego pochodzenia |
| x | 120 | U+0078 | |
| Y | 89 | U+0059 | samogłoska centralna wysoka niezaokr±glona [y] |
| y | 121 | U+0079 | |
| Z | 90 | U+005A | dĽwięczna szczelinowa zębowa [z], spalatalizowana [z′], [Ľ] (przy upodobnieniu także [s]) |
| z | 122 | U+007A | |
| znaki narodowe | |||
| ó | 211 | U+00D3 | [u] (w staropolskim [ȯ]) |
| ó | 243 | U+00F3 | |
| ˇ | 260 | U+0104 | dyftong nosowy [ow̃] (przy upodobnieniu także [om on oṇ oń oŋ́ oŋ o]) |
| ± | 261 | U+0105 | |
| Ć | 262 | U+0106 | bezdĽwięczna afrykata dzi±słowo-palatalna [ć] (przy upodobnieniu także [ʒ́]) |
| ć | 263 | U+0107 | |
| Ę | 280 | U+0118 | dyftong nosowy [ew̃] (przy upodobnieniu także [em en eṇ eń eŋ́ eŋ e]) |
| ę | 281 | U+0119 | |
| Ł | 321 | U+0141 | półsamogłoska labiowelarna [w w̦], w dawniejszej wymowie welaryzowana zębowa boczna [ł ł̦] |
| ł | 322 | U+0142 | |
| Ń | 323 | U+0143 | nosowa dzi±słowo-podniebienna [ń ń̦] (przy upodobnieniu także [j̃]) |
| ń | 324 | U+0144 | |
| ¦ | 346 | U+015A | bezdĽwięczna szczelinowa dzi±słowo-palatalna [¶] (przy upodobnieniu także [Ľ]) |
| ¶ | 347 | U+015B | |
| ¬ | 377 | U+0179 | dĽwięczna szczelinowa dzi±słowo-palatalna [Ľ] (przy upodobnieniu także [¶]) |
| Ľ | 378 | U+017A | |
| Ż | 379 | U+017B | dĽwięczna szczelinowa dzi±słowa [ľ] (przy upodobnieniu także [ą]) |
| ż | 380 | U+017C | |
| symbole używane w transkrypcji | |||
| c | 99 | U+0063 | IPA: bezdĽwięczna zwarta palatalna (błędnie AS [ḱ]) AS: bezdĽwięczna afrykata zębowa (= IPA [ʦ̑]) |
| h | 104 | U+0068 | IPA/AS: bezdĽwięczna szczelinowa laryngalna AS: (nieprecyzyjnie) dĽwięczna (= IPA [ɦ]) |
| x | 120 | U+0078 | IPA/AS: bezdĽwięczna szczelinowa welarna (= AS [χ]) |
| ã | 227 | U+00E3 | IPA/AS: nosowe a (= AS [±]) |
| ä | 228 | U+00E4 | AS: przednie a (= IPA [æ] lub [a̟]) |
| æ | 230 | U+00E6 | IPA: przednie a (= AS [ä]) |
| ç | 231 | U+00E7 | IPA: bezdĽw. szczelinowa palatalna (błędnie AS [x́]) |
| õ | 245 | U+00F5 | AS: nosowe o (= AS [ǫ], IPA [ɔ̃]) |
| ü | 252 | U+00FC | AS: bardziej przednie (centralne) u (= IPA [ʉ]) |
| ± | 261 | U+0105 | AS: nosowe a (= IPA [ã]) |
| č | 269 | U+010D | AS: bezdĽwięczna afrykata dzi±słowa (= IPA [ʧ̑]) |
| ė | 279 | U+0117 | AS: ¶cie¶nione e (= IPA [e]) |
| ę | 281 | U+0119 | AS: nosowe e (= IPA [ɛ̃]) |
| ĩ | 297 | U+0129 | IPA/AS: nosowe i (= AS [į]) |
| į | 303 | U+012F | AS: nosowe i (= IPA [ĩ]) |
| ŋ | 331 | U+014B | IPA/AS: nosowy sonorant welarny |
| ą | 353 | U+0161 | AS: bezdĽwięczna szczelinowa dzi±słowa (= IPA [ʃ]) |
| ũ | 361 | U+0169 | IPA/AS: nosowe u (= AS [ų]) |
| ų | 371 | U+0173 | AS: nosowe u (= IPA [ũ]) |
| ľ | 382 | U+017E | AS: dĽwięczna szczelinowa dzi±słowa (= IPA [ʒ]) |
| ǫ | 491 | U+01EB | AS: nosowe o (= IPA [ɔ̃]) |
| ǯ | 495 | U+01EF | AS: dĽwięczna afrykata dzi±słowa (= IPA [ʤ̑]) |
| ȯ | 559 | U+022F | AS: ¶cie¶nione o (= IPA [o]) |
| ȵ | 565 | U+0235 | IPA: nosowa dzi±słowo-podniebienna (= AS [ń]) |
| ɔ | 596 | U+0254 | IPA: półotwarta samogł. tylna zaokr±glona (=AS [o]) |
| ɕ | 597 | U+0255 | IPA: bezdĽwięczna szczelinowa dzi±sł.-podn. (= AS [¶]) |
| ɛ | 603 | U+025B | IPA: półotwarta samogłoska przednia (= AS [e]) |
| ɟ | 607 | U+025F | IPA: dĽwięczna zwarta palatalna (błędnie AS [ǵ]) |
| ɦ | 614 | U+0266 | IPA/AS: dĽwięczna szczelinowa laryngalna |
| ɨ | 616 | U+0268 | IPA: wysoka niezaokr. samogł. centralna (= AS [y]) |
| ɫ | 619 | U+026B | IPA: welaryzowana zębowa boczna (= AS [ł]) |
| ɲ | 626 | U+0272 | IPA: nosowy sonorant palatalny (błędnie AS [ń]) |
| ʃ | 643 | U+0283 | IPA: dĽwięczna szczelinowa dzi±słowa (= AS [ą]) |
| ʉ | 649 | U+0289 | IPA: samogłoska centralna wysoka zaokr. (= AS [ü]) |
| ʎ | 654 | U+028E | IPA: palatalna boczna (błędnie AS [l′]) |
| ʑ | 657 | U+0291 | IPA: dĽwięczna szczelinowa dzi±sł.-podn. (= AS [Ľ]) |
| ʒ | 658 | U+0292 | IPA: dĽwięczna szczelinowa dzi±słowa (= AS [ľ]) AS: dĽwięczna afrykata zębowa (= IPA [ʤ̑]) |
| ʝ | 669 | U+029D | IPA: dĽwięczna szczelinowa palatalna (błędnie AS [γ́]) |
| ʣ | 675 | U+02A3 | IPA: dĽwięczna afrykata zębowa (= AS [ʒ]) |
| ʤ | 676 | U+02A4 | IPA: dĽwięczna afrykata dzi±słowa (= AS [ǯ]) |
| ʥ | 677 | U+02A5 | IPA: dĽwięczna afrykata dzi±słowo-podnieb. (= AS [ʒ́]) |
| ʦ | 678 | U+02A6 | IPA: bezdĽwięczna afrykata zębowa (= AS [c]) |
| ʧ | 679 | U+02A7 | IPA: bezdĽwięczna afrykata zębowa (= AS [č]) |
| ʨ | 680 | U+02A8 | IPA: bezdĽwięczna afrykata dzi±sł.-podnieb. (= AS [ć]) |
| ʲ | 690 | U+02B2 | IPA: palatalizacja (= AS [′]) |
| ′ | 697 | U+02B6 | AS: spółgłoska spalatalizowana (= IPA [ʲ]) |
| ́ | 769 | U+0301 | AS: spółgłoska miękka: [ḱ ǵ x́ γ́ ʒ́] (= IPA [ ̟] or [ʲ]) |
| ̃ | 771 | U+0303 | IPA/AS: samogłoska nosowa: [ɛ̃ ẽ ɔ̃ ɨ̃] (= AS [ ̨]) |
| ̇ | 775 | U+0307 | AS: samogłoska o wyższej artykulacji: [ė ȯ] |
| ̑ | 785 | U+0311 | IPA: łuk w afrykatach [ʦ̑ ʣ̑ ʧ̑ ʤ̑ ʨ̑ ʥ̑] |
| ̟ | 799 | U+031F | IPA: artykulacja bardziej przednia (= AS [ ́]) |
| ̣ | 803 | U+0323 | AS: artykulacja dzi±słowa: [ṭ ḍ ṇ] (= IPA [ ͇]) |
| ̥ | 805 | U+0325 | IPA: artykulacja bezdĽwięczna (= AS [ ̦]) |
| ̦ | 806 | U+0326 | AS: artykulacja bezdĽwięczna (= IPA [ ̥]) |
| ̨ | 808 | U+0328 | AS: samogłoska nosowa: [y̨] (= IPA [ ̃]) |
| ̯ | 815 | U+032F | AS: półsamogłoska ([i̯] = IPA [j]; [u̯] = IPA [w]) |
| ͇ | 839 | U+0347 | IPA: artykulacja dzi±słowa (= AS [ ̣]) |
| ͡ | 865 | U+0361 | IPA: łuk ł±cz±cy w afrykatach [t͡s d͡z t͡ʃ d͡ʒ t͡ɕ d͡ʑ] |
| γ | 947 | U+03B3 | IPA/AS: dĽwięczna szczelinowa welarna |
| χ | 967 | U+03C7 | AS: bezdĽwięczna szczelinowa welarna (= IPA [x]) |
| ẽ | 7869 | U+1EBD | AS: nosowe e (= AS [ę], IPA [ɛ̃]) |
| ỹ | 7929 | U+1EF9 | AS: nosowe y (= AS [y̨], IPA [ɨ̃]) |
Strona główna – Gramatyka polska
2017-07-02