Słownik polsko-daukański

A

ale ieén

ależ tak na końcu zdania ha

B

badać smakiem gewes

baran uran

bat bereəteč

bicz bereəteč

bić fai intr act, kogoś fajar tr, czymś kogoś fai acc dat (acc wyraża narzędzie), coś czymś bat acc instr, pięściami tapkan, ręką xan tr

biec xan intr act

błyszczeć kal inact

boksować tapkan

borowik somoigl

bronić for tr

brzeg rzeki (wysoki) ferex

bulgotać tamtas inact

być e inact, o inact, przebywać was inact

być zaciekawionym tek inact

być zainteresowanym tek inact

być zasłoniętym šag inact

były usta

C

całować paai

celebracja sapauwi

chatka kažaá

chodzić anad intr act, ei intr act

ciąć siekierą čar tr

ciekawić kogoś czymś tekser acc instr

cielę ŋoóu

cielęta ŋoówə

co 1. irrg kua, kua rei; 2. rel jua, jua rei

cokolwiek ua

coś hua

coś innego rua

czapka þakáfa

czapką þakáfaiam

czesać kos

człowiek kuaa, gai arch.

czterdzieści hok dek, gaju, jor gai

czternaście dek hok

cztery hok, dwie pary ludzi paru, dwie pary przedmiotów joru

czuć dotykiem dewek, węchem kewes, przeczuwać senet

czy irrg ku

czytać ket, głośno katab

czyżby na końcu zdania he

Ć

ćma ratauþn

D

dach šereeklé

dać 1. doh acc dat, 2. coś komuś jako pomoc jan acc dat

daukański dawak

dawać ↑ dać

dokąd 1. irrg kuak; 2. rel juak

dokąd indziej ruak

dokądkolwiek uak

dokądś huak

dolina polə, sucha dolina rzeczna mekeutél

dom ot

donikąd nuak

dotknąć, dotykać dewek

droga pat

drzewo galad

dostarczać, dostarczyć lejef acc dat

dudnić tenten inact

dusić žatə

duży fonog

dwa heru, mężczyźni duou, kobiety hiou, dzieci, przedmioty hadu, para ludzi par, para przedmiotów jor

dwa razy heru

dwadzieścia cztery jor dek hok, dozu, jor doz

dwadzieścia deku, jor dek, gai

dwaj mężczyźni duou

dwanaście dek jor, doz, ter hok

dwie kobiety hiou

dwie pary ludzi paru, przedmiotów joru

dwoje par

dzban faatak

dziesiątka jor pen

dziesięć dek, penu, jor pen, pou gai

dziewczyna pali

dziewiątka ter čar

dziewięć neu, ter čar

dziwić czymś kogoś zai acc dat

dzwonek əle

E

echo ek

F

fajka sapaaatár

G

gdzie 1. irrg kuai, 2. rel juai

gdzie indziej ruai

gdziekolwiek uai

gdzieś huai

głowa galu

gnać xan intr act

golić gobor

gonić xan intr act

góra orod, wzniesienie fal

grabie əaák

grozić używać jako groźby tered acc dat, czymś terder acc instr

grzebień žešeu

H

halo

hamza hamza

hej

hodować saza

I

i ta

ich osób bliższych tə, təu, təan, təen, təon, osób dalszych lə, ləu, ləan, ləen, ləon

ile 1. irrg kuantə; 2. rel juantə

ilekolwiek uantə

ileś huantə

imię nam

inaczej ruajam

inna ilość ruantə

inną drogą ruajam patjam

inny rua

innym razem rual

interesować kogoś: coś interesuje kogoś ↑ być zainteresowanym

interesować się tek inact

istnieć e inact

iść ei intr act, anad intr act, keneg intr act

J

ja pehmə, anam, maan, anak, aanak

jabłko abal

jak 1. irrg kuajam; 2. rel juajam

jakąkolwiek drogą uajam patjam

jaki 1. irrg kua; 2. rel jua

jakikolwiek ua

jakiś had, hua

jakkolwiek uajam

jakoś huajam

jechać je intr act

jeden her, mężczyzna dou, przedmiot had, pewien, jakiś had

jeden raz her

jedenaście dek her

jedna kobieta hoi

jedno had

jedyny her

jego, jej osoby bliższej tə, osoby dalszej

jeziora moorori

jezioro moor

jeździć ↑ jechać

język daukański dawak

K

kamyczek aak

kazać bić komuś czymś batas acc instr

każda ilość čuantə

każdą drogą čuajam patjam

każdy čua

każdym sposobem čuajam

kiedy 1. irrg kual; 2. rel jual

kiedy indziej rual

kiedykolwiek ual

kiedyś hual

klej koli

kłaść has, coś dla kogoś þeh

kobieta ceréi

kochać mejel

kolorować pojok

komin čataiwái

kominek uheteč

koń cehen, wierzchowiec ihai

kopa sześćdziesiąt sok, pen doz

kosztować smakować gewes

koszula aŋbáx, długa zura

kość əstoi

kot dziki žeŋéel

kram žabaagá

kręcić forol tr

kroczyć anad intr act

krosno eelé

krowa io

król reg

krzew kooi

krzewy koojə

krzyczeć coś xou tr

książka kunejeg

kto 1. irrg kua, kua gai, kua peh; 2. rel jua, jua gai, jua peh

kto inny rua

ktokolwiek ua

ktoś hua, kuaa

ktoś inny rua

którąkolwiek drogą uajam patjam

którędy 1. irrg kuajam patjam; 2. rel juajam patjam

którędykolwiek uajam patjam

którędyś huajam patjam

który 1. irrg kua; 2. rel jua

którykolwiek ua

któryś hua

kupić kawap acc dat

kupon płótna žagŋit

kupować ↑ kupić

L

lampa olejna kəgnai, naftowa žočouoól

las oronrói

laska bak

latać ↓ lecieć

ląd ziemia maa

lecieć leket intr act

leżeć lex inact

liść lep

Ł

łąka agar; nad rzeką takiaá

łęg takiaá

łopata bečeəjes

łza dalákru

M

malować pojok

mały (niski) cowol

mędrzec methui

mężczyzna manái

miasto xaraþ

miecz nza

mieć a inact; trzymać, mieć przy sobie, mieć u siebie otoš tr

mierzyć coś czymś meher acc instr

mieszkać bajat inact

młócić ak

morza toroə

morze toro

morzem toroiom

motyka taskia

motyl umeket

mój

mówić del, coś komuś seku acc dat

mróz besee

mruczeć kotrol intr act

mrugnięcie aagá

mur uai

my 1. ja i on, ja i ona, ja i ono pehməu, anmu, maanu, anku, aanaku, pot. pehmə, anam, maan, anak, aanak; 2. ja i oni, ja i one pehməen, anman, maanan, ankan, aanakan, pot. pehmə, anam, maan, anak, aanak; 3. ja i ty pehnəu, annu, naanu, anxu, aanaxu, pot. pehnə, anan, naan, anax, aanax; 4. ja i wy pehnə, anan, naan, anax, aanax; 5. ja, ty i on, ja, ty i oni pehnəen, annan, naanan, anxan, aanaxan, pot. pehnə, anan, naan, anax, aanax

myć lau

mylić się felneþ inact

mysz godounok

N

na brzegu ferxi

na drzewie, na drzewach galdi

na jeziorze moori

na łące agri

na morzu toroi

na polu arli

na równinach polhi

na rzece reipeki

na stole, na stołach cahli

na wsi palki

na wszelkie sposoby čuajam

na wszystkie strony čuak

na wzgórzach kolmi

nadać imię, nadać nazwę kogoś/czegoś komuś/czemuś nohom acc dat

nagradzać, nagrodzić kogoś czymś ahaar acc instr

napełniać, napełnić coś czymś pelher acc instr

nasłuchiwanie əkóu

nasz 1. mój i jego, mój i jej mə, məu; 2. mój i ich mə, məan, məen, məon; 3. mój i twój nə, nəu; 4. mój i wasz nə, 5. mój, twój (wasz) i jego (jej, ich) nə, nəan, nəen, nəan, nəon

nauczyciel gouru

nawilżać, nawilżyć sowot

nazwa nam

nazwisko nam

nazywać kogoś/coś kimś/czymś/jakimś nohmor acc instr

nic żadna rzecz nua, żadna ilość nuantə, not

nić aždár

nie nua, z czasownikami i przymiotnikami n

nie być ne inact

nie mieć na inact

nie znajdować się no inact

niedźwiedź maþku

nieść kon, coś komuś henek acc dat, za kogoś henker acc instr

nigdy nual

nigdzie nuai

nijak nuajam

nijaki nua

nikt nua

niski cowol

nocować was inact

noga čaŋta

nosić ↑ nieść

O

o! oo, na końcu zdania ho

obchody sapauwi

obdarować kogoś czymś dohor acc instr, kogoś zakupem kaupar acc instr, kogoś czymś wytworzonym teeker acc instr, kogoś czymś zrobionym lub umieszczonym þeher acc instr, kogoś czymś przyniesionym henker acc instr

obronić for tr

obserwować pat, raki, wejed

obumierać, obumrzeć saxi inact

odczytać katab

odpocząć, odpoczywać sepset inact

odziać, odziewać kogoś czymś šattar acc instr

on, ona, ono pehtə, pehlə, anat, taan, anal, laan, anar, aanar, ani, aani

one, oni 1. pehtəen, pehləen, antan, taanan, anlan, laanan, anran, aanaran, anjan, aanian, pot. pehtə, pehlə, anat, taan, anal, laan, anar, aanar, ani, aani; 2. oni dwaj, one dwie pehtəu, pehləu, antu, taanu, anlu, laanu, anru, aanaru, anju, aaniu, pot. pehtə, pehlə, anat, taan, anal, laan, anar, aanar, ani, aani

ono ↑ on

opiekun tataiaam

orać haraə

orka oranie haraáh

orzeł þoron

osiem hot, hoku, jor hok

osiemdziesiąt hot dek, hok gai

osoba peh

otwarty ikta

otwierać, otworzyć jak

owoc jaf

Ó

ósemka jor hok

P

padać pad intr act

palenisko uheteč

pałka bak

para dwa jor, par

paść ↑ padać

patyk caantá

pchać pojos

pewien jakiś had

piasek žai

pić pohi

pielgrzym pabánšəh

pieniądze poosó

pieprz xataəmam

pieśń elegijna goštóo

pięć pen, pou dek

pięćdziesiąt pen dek, pou daf

piętnaście dek pen, mad, ter pen

płaszcz kapaat

płynąć za intr act

pływać ↑ płynąć

pociąg oəčóŋ

podążać, podążyć dokądś doo tr

pokazać, pokazywać weides acc dat

pokazać coś ciekawego, pokazywać coś ciekawego tekes acc dat

pokazać coś dziwnego, pokazywać coś dziwnego zai acc dat

pokazywać coś ciekawego ↑ pokazać coś ciekawego

pokazywać coś dziwnego ↑ pokazać coś dziwnego

pokrywka əire

pole aral

połknąć ŋogwok

położyć ↑ kłaść

połykać ↑ połknąć

pomagać, pomóc komuś jan dat, janar acc

pomylić się felneþ inact

ponieść ↑ nieść

postawić cahas

potem poi

powiadamiać, powiadomić kogoś o czymś sekwer acc instr

powiedzieć del, coś komuś seku acc dat

pozdrawiać, pozdrowić wal

pożegnanie aipá

pół pou

pracować wereg intr act

próbować smakiem gewes

przebywać was inact

przeczuć, przeczuwać senet

przeczytać ket

przedstawiać jako groźbę, przedstawić jako groźbę coś komuś tered acc dat

przekląć, przeklinać kogoś moru

przekładać na później, przełożyć na później po tr

przewodnik gouru

przeżuty ŋoktó

przodować rošon

przychodzić, przyjść gomi intr act

przynieść, przynosić coś komuś henek acc dat

przystąpić, przystępować bered tr

przyznać, przyznawać coś komuś aha acc dat

psuć się hab inact

pszczoła fiohu

pukać noknok intr act

R

rada ciało doradcze meŋešeé

rana čopšuh

raz jeden raz her

rąbać siekierą čar

robić karan, wytwarzać teek acc dat, abstr þeh acc dat

robić później po tr

rodzić się gem inact

rozpalać ogień, rozpalić ogień zak intr act

róg raš

równina polə

ruszać w drogę keneg intr act

ryczeć ŋoupot intr act

rysować pejek

rzecz rei

rzeczywiście (czyżby?) na końcu zdania he

rzeka reipek

rzucać, rzucić ajak

rzucony iaktá

S

schnąć saxi inact

siedem sep

siedzieć sed inact

sito šečeirež

skała kaadák

skarpeta eltéž

skąd 1. irrg kuat; 2. rel juat

skąd indziej ruat

skądkolwiek uat

skądś huat

skosztować zbadać smakiem gewes

słuchanie əkou

smakować czegoś gewes acc

spadać, spaść kad inact

spędzać noc was inact

spodnie monoəwó

stać cah inact

stać się fa inact

stamtąd tuat, tuattə, tuatlə

starać się osiągnąć doo tr

stawać się ↑ stać się

stawiać ↑ postawić

stąd tuat, tuatmə, tuatšə, tuattə

sto daf, pen gai

sto czterdzieści cztery daf hok dek hok, bei

sto dwadzieścia daf deku, daf jor dek, soku

stół cahal

straszyć kogoś czymś terder acc instr

stukać taktak intr act

suchy ląd maa

sylaba w gramatyce daukańskiej lepren

szal þeŋeetef

szesnaście dek kes, hotu, kod

sześć kes, čaru, jor čar

sześćdziesiąt kes dek, sok, ter gai, hok mad, pen doz

sznurek iŋoč

szóstka jor čar

sztylet saptaktəi

szyć šaju

Ś

śledzić soku

świeca uoóp

święto, świętowanie sapauwi

T

ta tua, przy mnie se, semə, przy tobie ta, tašə, przy nim ho, hotə

tak tuajam

tak więc ita

taki tua

tam 1. w tamtym miejscu tuai, tuaitə, tuailə, 2. w tamtą stronę tuak, tuaktə, tuaklə

tamować gat

tamta, tamten, tamto tua, ho, holə

ten tua, przy mnie se, semə, przy tobie ta, tašə, przy nim ho, hotə

ten, który poszedł eité

teraz nou

tędy tuajam patjam

to tua, przy mnie se, semə, przy tobie ta, tašə, przy nim ho, hotə

tron þorón

trójka čar

trzy ter, čar

trzydzieści ter dek, madu, jor mad

trzydzieści dwa ter dek jor, kodu, jor kod

trzymać otoš tr

trzynaście dek ter

tu 1. w tym miejscu tuai, tuaimə, tuaišə, tuaitə, 2. w tę stronę tuak, tuakmə, tuakšə, tuaktə

tunika pedeeeseŋ

tutaj ↑ tu

tworzyć coś dla kogoś teek

twój šə

ty pehšə, anaš, šaan, anas, aanas

tyle tuantə

tym sposobem tuajam

tysiąc mai

U

ubierać, ubrać kogoś w coś šattar acc instr

uderzać coś czymś bat acc instr

uderzyć coś czymś bat acc instr

ugryzienie mordih

ukąszenie mordih

ukryć, ukrywać keh

umieszczać, umieścić coś dla kogoś þeh acc dat, pełno czegoś w czymś pelə acc dat

umożliwiać obserwację, umożliwić obserwację komuś czegoś weideser acc instr

upadać, upaść pad intr act, kad inact

upał əhot

urodzić się ↑ rodzić się

uschnąć ↑ schnąć

ustalać, ustalić wagad

ustawiać, ustawić wagad

usychać ↑ schnąć

uszyty šiuta

użyć czegoś do mierzenia czegoś meh acc dat

używać czegoś do mierzenia ↑ użyć czegoś do mierzenia

W

w dolinach polhi

w domu oti

w głowie galwi

w górach ordi

w jeziorze moori

w każdy sposób čuajam

w lesie oronróji

w mieście xarþi

w morzu toroi

w rzece reipeki

w tamtą stronę tuak, tuaklə, do niego tuaktə

w tą stronę tuak, do mnie tuakmə, do ciebie tuakšə

w ten sposób tuajam

w umyśle galwi

w żaden sposób nuajam

walczyć ŋarag intr act

wasz šə, šəu, šəan, šəen, šəon

ważyć coś šexel

we wszystkie strony čuak

westchnąć ehhem intr act

westchnienie əhme

wieś palak

wieźć wez

więc ita

więdnąć saxi inact

wilgoć wab

wkładać, włożyć ubranie/coś na kogoś/coś šat acc dat

wozić wez

wóz ujam

wspomagać, wspomóc kogoś czymś janar acc instr, kogoś w niesieniu czegoś henker acc instr

wszędzie 1. w każdym miejscu čuai, 2. w każdą stronę čuak

wszyscy čua

wszystko čua

wtedy hei, tual

wy 1. dwoje pehšəu, anšu, šaanu, ansu, aanasu, pot. pehšə, anaš, šaan, anas, aanas; 2. wszyscy pehšəen, anšan, šaanan, ansan, aanasan, pot. pehšə, anaš, šaan, anas, aanas

wykrzykiwać xou tr

wypełniać, wypełnić np. przyrzeczenie sotu

wypity pəito

wyprzedzać kogoś rošon

wysoki fonog

wysoki brzeg rzeki ferex

wytwarzać, wytworzyć coś dla kogoś teek acc dat

wyżyna ferex

wzdychać ehhem intr act

wzgórze kolom

wzniesienie fal, ferex

Z

zabić, zabijać getel

zabity getlté

zabójstwo kaášad

zaciekawiać, zaciekawić kogoś czymś tekser acc instr

zacząć, zaczynać bered tr

zadziwiać, zadziwić czymś kogoś zai acc dat; kogoś czymś zaijar acc instr

zainteresować kogoś czymś tekser acc instr

zakładać ubranie/coś na kogoś/coś šat acc dat

zakręcić coś forol acc

założyć ubranie/coś na kogoś/coś šat acc dat

zamknąć locoon

zamrażać, zamrozić jeg

zamykać ↑ zamknąć

zaopatrywać, zaopatrzyć kogoś w coś leifer acc instr

zapach sapaaatár

zapewniać widok, zapewnić widok komuś czegoś weideser acc instr

zatem ita

zatkać cehek

zatykać cehek

zawsze čual

ze wszystkich stron čuat

zepsuć się hab inact

zero not

zewsząd čuat

zgromadzenie sabaát

ziemia suchy ląd maa

ziemie maari

zioło lecznicze zešpiu

zionąć gejə intr act

zlot sabaát

zmierzyć ↑ mierzyć

znajdować się o inact

znikać masat inact

znikąd nuat

zniknąć ↑ znikać

zupa jarzynowa ies

zupa rybna batkəu

zwarcie krtaniowe hamza

zwierzę fuer, pociągowe oxšón

Ź

źrenica ougóu

Ż

żaden nua

żadną drogą nuajam patjam

żbik žeŋéel

że kaudi

żebrak poór

żebracy poórə

żuć ŋok

żyć beju inact

żywica šeleəeek

Nazwy własne

Imiona męskie: Hastmdal, Keəzé, Pawal, Peter.

Imiona żeńskie: Ihža, Juita, Kaltəš, Lawar, Natál, Uaiti.

Nazwy miast: Jautá, Patl, Uina.

Liczebniki

0 not

1 her, mężczyzna dou, kobieta hoi, dziecko, przedmiot had

2 heru, mężczyźni duou, kobiety hiou, dzieci, przedmioty hadu, para ludzi par, para przedmiotów jor

3 ter, čar

4 hok, dwie pary ludzi paru, dwie pary przedmiotów joru

5 pen, pou dek

6 kes, čaru, jor čar

7 sep

8 hot, hoku, jor hok

9 neu, ter čar

10 dek, penu, jor pen, pou gai

11 dek her

12 dek jor, doz, ter hok

13 dek ter

14 dek hok

15 dek pen, mad, ter pen

16 dek kes, hotu, kod

20 deku, jor dek, gai

24 jor dek hok, dozu, jor doz

30 ter dek, madu, jor mad

32 ter dek jor, kodu, jor kod

40 hok dek, gaju, jor gai

50 pen dek, pou daf

60 kes dek, sok, ter gai, hok mad, pen doz

80 hot dek, hok gai

100 daf, pen gai

120 daf deku, daf jor dek, soku

144 daf hok dek hok, bei

1000 mai